ORUCU BOZAN VE SADECE KAZAYI GEREKTİREN SEBEPLER
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla
1 - Cinsi temastan, öpmekten, aşırı bakmaktan, düşünmekten, cünüp olmaktır.
Ebu Hureyre (r.a)'den şöyle rivayet edilmiştir: "Bir adam, Rasulullah (s.a.s)'e oruçlu bir kimsenin kadına temas edip edemeyeceği hakkında sormuş, Rasulullah (s.a.s) ‘de buna müsade buyurmuştu. Başka biri gelip sorunca buna izin vermedi. İlk olarak izin verilen şahsın yaşlı, izin verilmeyenin de delikanlı olduğu anlaşıldı."(Ebu Davud, Beyhaki Sahih senedle rivayet ettiler.)
Açıklama: Yaşlıya izin verilmesinin sebebi nefsine hakim olabilmesidir. Ama genç olanın nefsine hakim olması zordur. Cünüp olma ihtimali fazladır.
2 - Makattan ilaç koymak, buruna ve kulağa ilaç damlatmak.
İbni Abbas (r.a) çöyle rivayet etmiştir: "Vücuda girenden oruç bozulur, çıkandan değil." (Buhari "Fethül Kadir Şerhi", İbni Ebu Şeybe, Beyhaki, Taberani)'Mevkuf hadis.
‘Burada,vücuttan çıkan şeylerden maksat; kan ve kusmaktır.
3 - Baştaki veya karındaki bir yaraya konulan bir ilacın karına veya beyine gitmesi.
İbni Abbas (r.a) şöyle rivayet etmiştir: "Vücuda girenden oruç bozulur, çıkandan değil."(Buhari "Fethül Kadir Şerhi")
4 - İstiyerek kusmak.
Ebu Hureyre (r.a)'den Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu:
"Oruçlu iken kusmak zorunda kalan kimseye o günün orucunu kaza etmek lazım değildir. Kendi isteğiyle kusarsa kaza etsin."
Başka bir rivayette: "Kendini kusmaya zorlayankimse orucunu kaza .etsin."
(Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, İbni Mace, Ahmed, Hakim) Hakim ve Zehebi bu hadis için Sahih dediler.
5 - Gece zannederek fecir doğduğu halde sahur yemeği yemek veya akşam zannı ile güneş batmadığı halde iftar etmek.
Esma binti Ebu Bekir (r.a)'dan şöyle rivayet edilmiştir: "Rasulullah (s.a.s) hayatta iken bulutlu bir günde güneş battı diye iftar etmiştim. Bir de ondan sonra güneş görünüverdi. Bunun üzerine Hişam'a:
"O günü kaza etmek lazım gelir mi?" diye sordular. Hişam:
"O günü kaza etmek lazımdır" dedi."(Buhari, Müslim)
6- Demir, altın gibi yenilmeyen, içilmeyen şeyleri yutmak.
İbni Abbas (r.a) şöyle rivayet etmiştir:
"Vücuda girenden oruç bozulur, çıkandan değil."(Buhari "Fethül Kadir Şerhi")
7- Mazmaza veya istinşak esnasında boğaza su kaçması.
Lakiyt b. Sabere (r.a) şöyle rivayet etmiştir:
"Dedim ki: Ya Rasulallah! Bana abdesti anlat." Bunun üzerine Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu:
"Abdestini, vacip ve sünnetlerini yerine getirmek suretiyle, mükemmel yap. Parmaklarının aralarını güzelce karıştırarak temizle. Burnuna su vermek suretiyle, onu güzelce yıka, ağzını da yıka. Oruçlu isen durum başka. O zaman ağzına ve burnuna su vermekte aşırı gitmezsin." (Ebu Davud, Tirmizi, Nesei)
8- Başkasının zoruyla yemek yemek veya cinsi münasebette bulunmak.
9- Niyet etmeden oruç tutmak.
Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu:
"Ameller niyete göredir." Buhari, Müslim)
10 - Bir kimse, küfre götüren amellerden herhangi birini işler, sonra aynı gün tevbe ederse, o günkü orucu kaza etmesi gerekir.Allah'u Teala şöyle buyuruyor:
"Allah'a ortak koşarsan muhakkak amelin boşa gider ve mutlaka hüsrana uğrayanlardan olursun."(Zümer: 65). Allah CC selamı bereketi Rahmeti üzerinize olsun.
METİN ALKAN
EĞİTİMCİ YAZAR