İNFAK(YARDIMDA BULUNMAK)

                   Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla
   İnfak, nafaka verip geçindirme, besleme, Allah yolunda harcama anlamlarına gelir. Bir terim olarak; gerek akrabalardan ve gerekse diğer insanlardan yoksul ve muhtaç olanlara para veya mal yardımı yaparak, onların geçimini sağlama, demektir. Zorunlu günlük ihtiyaçlar için harcanacak paraya "nafaka" denir.
   İslâm hukukunda infakın kapsamı geniştir. Aile büyüklerinin bakmakla yükümlü olduğu kimselere harcama yapmasını kapsadığı gibi; diğer yoksul ve muhtaçlara yapılan zekât, sadaka ve benzeri yardımları da anlamı içine alır.
   Zekât gibi miktarı belirli yardımlaşma hükümleri gelmeden önce, sahabe yoksullar için ne kadar harcayacaklarını bilmiyorlardı. Muaz b. Cebel ile Sa'lebe, Hz. Peygamber'e:
"Hizmetçilerimiz ve akrabalarımız var. Bunlara malımızdan ne kadar harcayalım?" diye sordu. Bunun üzerine şu ayet indi:
"Ey Muhammed, sana, ne kadar infak edeceklerini sorarlar. De ki: "İhtiyacınızdan arta kalanını verin" (Bakara 219).
   Zekât farz kılınmadan önce, kazanç sahipleri, bu ayete göre, her günkü kazançlarından kendilerine yetecek kadarını alır, gerisini sadaka olarak dağıtırdı. Altın, gümüş gibi nakit parası olanlar, bir yıllık geçimini ayırır, geri kalanını Allah yolunda harcarlardı.
Kur'an-ı Kerîm'in pek çok âyetinde, varlıklı mü’minlere "Allah yolunda infak" etmeleri emir ve tavsiyesinde bulunulmuş, Allah yolunda harcayanlar övülmüştür.
   "Ey iman edenler, kazandıklarınızın ve sizin için yerden çıkardığımız ürünlerin en helâl ve iyisinden Allah yolunda harcayın " (Bakara 267);
   "Mallarını gizli ve açık olarak gece ve gündüz harcayan kimseler… İşte onların, Rableri katında ecirleri vardır. Onlara hiçbir korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir." (Bakara 274);
   "Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağı yüz taneli yedi başak bitiren bir tohumun hâli gibidir. Allah dilediği kimseye daha kat kat verir. Allah'ın ihsanı çok geniştir. Her şeyi hakkıyla bilendir." (Bakara 261).
   Allah yolunda yapılan harcamanın, malın sevilen çeşidinden yapılması, kişiyi "en değerli hayırseverlik" derecesine ulaştırır. Ayette şöyle buyurulur: "Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcayıncaya kadar Cennete ve en değerli hayırseverlik makamına eremezsiniz" (Âl-i İmrân, 92).
   Bu ayet inince, Peygamberimizin ashabından Ebû Talha (r.a) en çok sevdiği malı olan bahçesini Allah yolunda sadaka vermek istemiş, Hz. Peygamber’in tavsiyesiyle onu yakın akrabalarına hediye etmiştir.
   Peygamberimiz, çok sevdiği "Seyl" adındaki ünlü atını Üsâme bin Zeyd'e vermiştir. Hasan Basrî şöyle der: "Bir kimse sevdiği bir tek hurmayı bile Allah rızası için sadaka olarak verirse bu ayetteki "en değerli hayırseverlik" makamına erişir."
   Ömer b. Abdülaziz, yoksullara bol miktarda şeker dağıtır ve sebebini soranlara da şu cevabı verirdi: “Çünkü ben en çok şekeri severim.”
İnfak edilmeye en layık kimse, muhtaç durumda bulunan akrabalardır. Peygamberimiz şöyle buyurur: "Bir Müslüman, aile fertlerinin geçimini, Allah'ın rızasını umarak sağlarsa bu, kendisi için sadaka olur".
   Veda Haccı yılında Mekke'de hastalanan Sa'd bin Ebî Vakkas tek mirasçısı olan kızına çok servet kalacağını düşünerek servetinin üçte ikisini vasiyet yoluyla başkasına bırakmak ister. Hz. Peygamber razı olmaz. Yarısını bırakmak ister. Resulullah (s.a.s), "üçte birini vasiyet etmesi" ne izin verir ve şöyle buyurur:
   "Ey Sa'd! Senin mirasçılarını zengin bırakman, onları yoksul ve başkalarına avuç açar bir halde bırakmandan daha hayırlıdır. Sen, Allah rızası için harcadığın nafakadan dolayı ecir alırsın. Hatta, yemek yerken eşine yedirdiğin bir lokmadan dolayı bile sevap kazanırsın."   Allah CC selamı bereketi Rahmeti üzerinize olsun.

                               METİN ALKAN

                              EĞİTİMCİ YAZAR