ZEKATIN GEÇERLİLİK ŞARTLARI, ZEKATA TABİ MALLAR
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla
Hanefîler'e göre :Bir malda zekâtın farz olabilmesi için, o malın hem sene başında ve hem de sene sonunda nisaba ulaşmış olması şarttır.
Şâfiîler'e ve Hanbelîler'e göre :Nisabın bütün sene boyunca bulunması gerekir. Bir mal sene içinde nisabın altına düşerse, ona zekât vâcip olmaz.
Hanefîler'e göre borç üç nev'idir:
1-Şahıslara olan borçlar.
2-Allah hakkı olarak vâcip olup kullar tarafından istenen borçlar. Zekât bu nevidendir.
3-Kullar tarafından istenmeyen fakat Allah için yerine getirilmesi gereken borçlar. Nezir ve kefâret bu çeşit borçlardandır.
İmam Şafiî'ye göre: Borç hiçbir malda zekâtın vücûbuna engel olmaz.
İmam Mâlik'e göre: Sadece parada zekâtın vücûbuna engeldir, nisabı düşürürse zekât farz olmaz.
GEÇERLİLİK ŞARTLARI
1- Niyet
2-Temlik (Zekâtı, ona ehil olanlara vermek yani onların mülkiyetlerine geçirmek)
Niyet
Hanefîler'e ve Şâfiîler'e göre : Kaide olarak niyetin ödeme anında bulunması gerekir. Çünkü zekât ibadettir ve ibadetlerde niyet şarttır.
Zekâtın Verilemeyeceği Yerler
Cami, okul, yol, köprü, çeşme yapımı gibi hayır kuruluşlarına zekât verilmez; ölü kefenleri alınmaz ve ölülerin borçları zekâtla ödenmez.
ZEKÂTA TÂBİ MALLAR ve NİSAB MİKTARLARI
ALTIN ve GÜMÜŞ
Mezhep imamları:
Gümüşün zekât nisabının 200 dirhem
Altının nisabının 20 miskal
Her ikisinin de zekât nisbetlerinin 1/40 (% 2.5) olduğunda görüş birliğine varmışlardır.
20 miskal altın 80.18 gr,
200 dirhem gümüş 561.2 gram olmasını esas almıştır.
Altın ve gümüş nisabdan az ise nisabı tamamlamak için biri diğerine ilâve edilir mi?
Hanefîler'e göre : İlâve edilmelidir.
Şâfiîler ve Hanbelîlere göre: İlave edilmez.
Altın ve Gümüşten Yapılan Ziynet Eşyası
Hanefî mezhebine göre altın ve gümüşten yapılmış süs eşyaları zekâta tâbidir. Meselâ altın ve gümüşten yapılmış bilezik, kolye, gerdanlık gibi kadın süs eşyası nisaba ulaşır ve üzerinden bir sene geçerse, o günkü altın fiyatları ile değeri bulunur ve 1/40 zekâtı verilir.
İmam Şâfiî, İmam Mâlik ve Ahmed b. Hanbel'e göre :Mubah olan kadın süs eşyası zekâta tâbi değildir.
Ancak Şâfiîler'e göre :Kadın süs eşyalarında israfa kaçarsa, meselâ 200 miskal ağırlığında ziynet eşyası bulundurursa bunların zekâtını vermesi gerekir.
Madenî ve Kâğıt Paraların Zekâtı
80.18 gram altın veya 561.2 gram gümüş karşılığı parası olanların bu paranın 1/40'ını (% 2.5) zekât olarak vermeleri gerektiğini söylemişlerdir. Allah CC selamı bereketi Rahmeti üzerinize olsun.
METİN ALKAN
EĞİTİMCİ YAZAR